Pages

Saturday, June 4, 2011

डाबर र वैद्यनाथका आयुर्वेदिक औषधिमा हानिकारक ब्याक्टेरिया

प्रवीण ढकाल
नयाँ
पत्रिका काठमाडौं २० जेठ
भारतीय बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरु डाबर इन्डिया र वैद्यनाथ प्रालिद्वारा उत्पादित आयुर्वेदिक औषधिमा मानव स्वास्थ्यका लागि हानिकारक ब्याक्टेरिया फेलापरेको छ । डाबरका तीन र वैद्यनाथका चार किसिमका चूर्णमूलक औषधिमा ब्याक्टेरिया भेटिएको हो ।
औषधि व्यवस्था विभागले बजारमा गरेको निरीक्षणका क्रममा दुवै कम्पनीद्वारा उत्पादित औषधिमा मानव स्वास्थ्यलाई हानि गर्ने ब्याक्टेरिया फेलापारेको हो । दुवै कम्पनीका ब्याक्टेरिया भेटिएका औषधि बजारबाट फिर्ता ल्याउन ती कम्पनीका नेपालस्थित कार्यालयलाई निर्देशन दिइएको विभागका औषधि निरीक्षक श्याम अधिकारीले बताए ।
विभागको अनुगमनमा डाबरका ए ६००२० नम्बर ब्याचको प्युसामुग चूर्ण एएल ००४७ नम्बरको अभिपत्तिकर चूर्ण र एल ०९७५ नम्बर ब्याचको लावण भास्कर चूर्णमा कीटाणु भेटिएको हो । चि
कित्सकका अनुसार प्युसामुग चूर्ण महिलाको तल्लो पेट दुख्दा अभिपत्तिकर चूर्ण ग्यास्ट्रिक र लावण भास्कर पाचन उपचारका लागि प्रयोग गरिन्छ ।
त्यसैगरी वैद्यनाथ कम्पनीको १४७ नम्बर ब्याचको अभिपत्तिकर चूर्ण १ नम्बर ब्याचको चोपचिनियादी चूर्ण ५ नम्बर ब्याचको अश्वोगान्धी चूर्ण र १७८ नम्बर ब्याचको सितोपलादी चूर्णमा मानव स्वास्थ्यलाई हानिकारक कीटाणु भेटिएको हो । चिकित्सकका अनुसार वैद्यनाथका अभिपत्तिकर चूर्ण ग्यास्ट्रिक चोपचिनियादी चूर्ण छालासम्बन्धी एलर्जी अश्वोगान्धी चूर्ण निद्रा तथा तनाव कम गर्न र सितोपलादी चूर्ण खोकीको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ ।
विभागले आयुर्वेदिक औषधिमा मानव स्वास्थ्यलाई हानि गर्ने ब्याक्टेरिया भेटिएपछि करिब एक महिनाअघि दुवै कम्पनीका नेपालस्थित कार्यालयमा पत्र पठाएर ब्याक्टेरिया फेलापरेका ब्याच नम्बरका सम्पूर्ण चूर्ण फिर्ता गर्न निर्देशनसहितको पत्र पठाएको थियो । तर पत्र पठाएको एक महिना बितिसक्दा पनि ती कम्पनीले औषधि फिर्ता मगाए-नमगाएकोबारे विभागलाई कुनै जानकारी दिएका छैनन् ।
विभागले पत्र पठाएपछि अनिवार्य रुपमा उत्पादकले सम्बन्धित ब्याचका उत्पादन फिर्ता गरिएको परिमाणबारे जानकारी गराउनुपर्ने प्रावधान छ । डाबर इन्डियाको आयुर्वेदिक औषधिको नेपालमा तिनकुनेस्थित लुना ट्रेनिङ कम्पनी र वैद्यनाथको रौतहटको गौरस्थित राजेश मेडिसिन प्रालिले डिलरको अनुमति लिएका छन् ।
ुती आयुर्वेदिक औषधिले बिरामीको रोग निको हुनेभन्दा पनि थप इन्फेक्सन हुने देखियोु विभागका औषधि निरीक्षक अधिकारीले भने ुत्यही कारण हामीले ती ब्याचका सबै औषधि फिर्ता गर्न निर्देशन दिएका हौँ ।ु उनका अनुसार हानिकारक औषधि फिर्ता नगरिए डाबर र वैद्यनाथको नेपालमा दर्ता लाइसेन्स नै खारेज हुनेछ ।
ुऔषधिको गुणस्तर कस्तो छ भनेर विभागको ल्याबमा गरिएको परीक्षणका क्रममा ती औषधिमा मानव स्वास्थ्यलाई हानि गर्ने विभिन्न किसिमका ब्याक्टेरिया फेलापरेपछि बजारमा भएका सम्बन्धित ब्याच नम्बरका सम्पूर्ण औषधि उठाएर फिर्ता लैजान पत्र पठाएका हौँु अधिकारीले भने ुकेही समयपछि हामी बजारमा फेरि अनुगमन गछौर्ं यदि फिर्ता लगिएको रहेनछ भने हामी कारबाही प्रकि्रया अघि बढाउँछौँ ।ु दुवै कम्पनीका नेपालस्थित कार्यालयमा पत्र पठाइसकेकाले केही समयपछि पुनः बजार अनुगमन गरिने उनको भनाइ छ ।

Tuesday, May 31, 2011

जारको पानीमा लेउ, प्रहरीले वाणिज्य विभागलाई बुझायो विवरण

image

शान्ति मन्त्रालयका उपसचिव प्रेम सन्जेलको उजुरीमा प्रहरीले छापा मार्दा अरू जारमा पनि लेउ भेटियो

नयाँ पत्रिका

काठमाडौं, १६ जेठ

बजारमा बिक्री भइरहेको 'इभा' नाम गरेको प्रशोधित जारको पानीमा हरियो लेउ फेलापरेको छ । प्रहरीले पसलमा छापा मारेर लेउसहितको जार बरामद गरे पनि कम्पनीका मालिक भने सम्पर्कमा आएका छैनन् ।

भक्तपुर झौखेलमा कारखाना रहेको स्वस्तिक वेभरेज प्रालिले इभा ब्रान्डको पानी उत्पादन गर्दै आएको छ, तर जारमा ब्याच नम्बर र उत्पादन मिति नराखी उसले जार बजारमा पठाइरहेको छ ।

शान्ति तथा पुनर्निर्माण मन्त्रालयका उपसचिव पे्रम सञ्जेलले प्रशोधित शुद्ध पिउने पानीको जारमा लेउ फेलापरेपछि महानगरीय प्रहरी वृत्त नयाँ बानेश्वरमा उजुरी दिएका छन् । सञ्जेलले काठमाडौंको ३५ नम्बर वडा नरेफाँटमा रहेको अर्चना श्रेष्ठको पसलबाट किनेर लगेको पानीमा लेउ फेलापरेपछि जनस्वास्थ्यमाथि खेलवाड गरेको भन्दै प्रहरीमा उजुरी दिएका थिए ।

'जारको पानी त शुद्ध होला नि भनेर किनेर लगेको त भित्र सानो लेउ पो रहेछ,' उनले भने, 'पानीजस्तो संवेदनशील पदार्थमा पनि लापरबाही गरेको पाइएपछि प्रहरीमा उजुरी दिएको हुँ ।' प्रहरी तथा उपभोक्ताले पसलमा छापा मार्दा पसलमा रहेका अन्य जारमा पनि लेउ फेलापरेको थियो ।

प्रहरी वृत्तका प्रहरी नायव उपरीक्षक चक्रबहादुर सिंहले पानीमा लेउ भेटिएपछि वाणिज्य विभागमा जानकारी गराएको बताए । 'पानीको जारमा लेउ फेलापरेपछि वाणिज्य विभागमा हामीले जारको पानी र कम्पनीको विवरण बुझाएका छौँ,' उनले भने, 'यस विषयमा वाणिज्य विभागले छानबिन गरेपछि उपभोक्ता कानुनका आधारमा कारबाही हुनेछ ।'

प्रहरीले जारको पानीमा लेउ बिक्री गर्ने पसले श्रेष्ठ तथा पानी उत्पादक कम्पनीका कर्मचारी चन्द्र चुँडालसँग सोधपुछ गरेको थियो । पसले श्रेष्ठले कम्पनीबाट नै पानी त्यस्तो आएकोले यसमा आफ्नो गल्ती नरहेको जानकारी दिएकी छिन् भने कम्पनीका कर्मचारी चुँडालले आफू यस विषयमा बोल्ने आधिकारिक व्यक्ति नभएकाले यस विषयमा कम्पनीका प्रमुखसँग कुरा गर्नुपर्ने बताएको प्रहरीले जनाएको छ । 'चुँडालले आफू कम्पनीको कर्मचारी भएको भन्दै कुरा गर्न नमानेपछि कम्पनीका जिम्मेवार व्यक्तिलाई बोलाएका थियौँ तर कम्पनीबाट कोही पनि सम्पर्कमा आएको छैन,' उपरीक्षक सिंहले नयाँ पत्रिकासित भने ।

जारको पानीमा लेउ फेलापरेको पसलमा प्रहरीसहित निरीक्षणका लागि गएका उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्च काठमाडौंका सचिव जगन्नाथ मिश्रले आमउपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि गम्भीर खेलवाड गर्नेमाथि कारबाही गर्नुपर्ने बताए । उनले पानीमा प्रस्ट रूपमा देखिने गरी लेउ बन्दा नदेखिने कीटाणु कति होलान् भन्ने प्रश्न गरे ।

वाणिज्य विभागले सो पानीको विषयमा विस्तृत अध्ययन गरेपछि मात्र जानकारी गराउने जनाएको छ । यसअघि पनि बजारमा बिक्रीका लागि राखिएका प्रशोधित पानीमा लेउ तथा अखाद्य पदार्थ फेलापर्ने गरेका थिए । वाणिज्य विभाग र खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले बजार निरीक्षणका क्रममा हरेक वर्ष विभिन्न उत्पादकहरूले बिक्रीका लागि बजारमा पठाएका पानीमा समस्या फेलापार्ने गरेको छ । गत वर्षमात्र विभागले बजारमा बिक्रीका लागि राखिएका दैनिक उपभोग्य वस्तुहरूको परीक्षणका क्रममा अक्वा नाम जोडिएका सात थरी प्रशोधित पानी गुणस्तरहीन पाएको थियो । निरीक्षणका क्रममा पाइएका सबै पानीमा सरकारले तोकिएको मापदण्ड नपाएपछि विभागले ती पानी उत्पादन गर्ने संस्थाविरुद्ध जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंमा मुद्दा दर्ता गरेको थियो । तर, अखाद्य पानीको बिक्री रोकिएको छैन ।