अक्वा नाम गरेका ७ वटा पानी सवै गुणस्तरहीन

पानीमा पिएचको मात्रा कम हुनु भनेको पानीमा अम्लियपन बढ्नु र ब्याक्टेरीयाको उपस्थिति बढी हुनु हो जसका कारण टाइफाइड झाडापखला जन्डिस जस्ता रोग लाग्ने सम्भावना बढी हुने गर्दछ । यसका साथै पानीमा टोटल मसोफिलिक ब्याक्टेरीया बढी हुनु भनेको पनी शरीरलाई हानि गर्ने ब्याक्टेरीयाको मात्रा बढी हुनु हो । टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया जति बढी हुदै जान्छ त्यति धेरै मानिसलाई झाडाजन्य रोग तथा जन्डिस र टाइफाइड हुने सम्भावना बढी हुन्छ ।

प्रवीण ढकाल काठमाडौँ १२ पुस
बजारमा बिकि्र हुदै आइरहेका ुअक्वाु नाम गरेका ७ वटा प्रसोधित पानी मिनरल वाटर न्युन गुणस्तरको र मापदण्ड विपरीत पाइएको छ ।
खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले चालु आर्थिक वर्षमा बजारमा बिकि्रका लागि राखिएका दैनिक उपभोग्य वस्तुहरुको परीक्षणका क्रममा अक्वा ब्रान्ड गरेका पानीको नामका पछाडी अरु नाम झुन्डाएर बिकि्र गरीएका ७ वटा प्रसोधित पानी गुणस्तरहीन पाएको थियो । निरीक्षणका क्रममा पाइएका सवै पानीमा सरकारले तोकिएको मापदण्ड नपाएपछि विभागले ति पानी उत्पादन गर्ने संस्था विरुद्ध जिल्ला प्रसासन कार्यालय काठमाडौमा मुद्धा दर्ता गरेको छ ।
जिल्ला प्रसासनका प्रसासकीय अधिकृत खगेन्द्र रीजालका अनुासर खाद्य विभागले चालु आथिृक वर्षको सुरुवात देखि मंसिर मसान्तसम्मको अनुसन्धानमा अक्वा नाम गरेका ७ वटा पानी उत्पादक कम्पनी सहित १० वटा पानीमा न्युन गुणस्तर र मापदण्ड विपरीत पाएपछि ती सवैलाई मुद्धा हालेको हो । विभागले निरिक्षणका क्रममा एक लिटरको पानि देखी २० लिटरको जारमा समेत मापदण्ड विपरीत न्यनु गुणस्तरको पानी उत्पादन गरी बिकि्र गरीरहेको पाएको छ । बजारमा मापदण्ड विपरीत पाइएका पानीहरुमा अक्वा अक्वा ओजन अक्वा सुन अक्वा हन्ड्रेड अक्वा पाउन्ड अक्वा प्रेुस अक्वा साइन हीम डिउ प्रुेस ड्रप र कविता वेभरेज रहेका छन् ।
विभागले निरीक्षणका क्रममा सगरमाथा फुड एन्ड वेभरेज प्रा लीद्धारा उत्पादीत ुअक्वाु ब्रान्डको पानीमा पानीका लागि तोकिएको पिएचको मात्रा कम पाएको तथा टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया तोकीएको भन्दा बढी पाएको थियो । त्यस्तै सोही कम्पनिद्धारा उत्पादीत ुअक्वा पाउन्डु ब्रान्ड गरेका पानीमा पनी कम्पनीले टोटल मसोफिलिक ब्याक्टेरीया मापदण्डभन्दा बढी राखेर बिकि्र गरेको पाइएको थियो ।
सरकारले प्रसोधित पानीमा पिएचको मात्रा ६।५ देखि ८ प्रतिसतसम्म हुनुपर्ने मापदण्ड तोकेको छ भने टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया २५ प्रति एमएलमा नबढाएको हुनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ ।
विभागका प्रवक्ता प्रमोद कोइरालाका अनुसार प्रशोधित पानीमा टोटल मेशोफिलिक ब्याक्टेरया तोकिएभन्दा बढी पाइनु तथा पिएचको मात्रा कम हुनु भनेको सो पानी पीउनका लागि उपयुक्त नरहेको हो । ुपानीमा तोकिएको पिएच भ्यालु छैन तथा टोटल मेसोफिलक ब्याक्टेरीया बढी छ भने त्यो पानी गुणस्तरहीन होु उनले भने ुपिएच कम हुने वित्तिकै पानीमा शरीरलाई हानि गर्ने देखि लिएर साधारण ब्याक्टेरीयाका मात्रा बढी हुन्छन भने टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीयाको मात्रा बढी हुनु भनेको शरीरमा हानि गर्ने ब्याक्टेरीया बढी हुनु हो ।ु उनका अनुसार पानीमा पिएचको मात्रा कम हुनु भनेको पानीमा अम्लियपन बढ्नु र ब्याक्टेरीयाको उपस्थिति बढी हुनु हो जसका कारण टाइफाइड झाडापखला जन्डिस जस्ता रोग लाग्ने सम्भावना बढी हुने गर्दछ । यसका साथै पानीमा टोटल मसोफिलिक ब्याक्टेरीया बढी हुनु भनेको पनी शरीरलाई हानि गर्ने ब्याक्टेरीयाको मात्रा बढी हुनु हो । टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया जति बढी हुदै जान्छ त्यति धेरै मानिसलाई झाडाजन्य रोग तथा जन्डिस र टाइफाइड हुने सम्भावना बढी हुन्छ ।
निरीक्षणका क्रममा बजारमा बढी प्रचलनमा रहेको तथा धेरैले रुचाएको पानीका रुपमा चिनिएको ुअक्वा हन्ड्रेडु मा पनि पिएच भ्यालु कम र टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया बढी हाली बिकि्रका लागि राखिएको पाइएको थियो । ुअक्वा हन्ड्रेडु एक्वा मिनरल वाटर प्रा लीद्धार उत्पादीत पानी हो । त्यस्तै सिटि मिनरल वाटर एन्ड वेभरेजद्धारा उत्पादीत ुअक्वा सुनु नाम गरेको पानीमा पिएचको मात्रा कम रहेको हिमाल स्टेरीङ एन्ड वेभरेजद्धारा उत्पादित ुअक्वा ओजनु नाम गरेको पानीमा पनी मापदण्ड विपरीत कम मात्रामा पिएच राखिएको पाइएको थियो ।
यसैगरी पाचरत्न ग्र्रुपद्धारा उत्पादित ुप्रुेस ड्रपु ब्रान्डको पानीमा टोटल मेसोफिलिकको मात्रा बढी हालिएको हिम डिउ वेभरेजद्धारा उत्पादीत ुहिम डिऊ नाम गरेको पानीमा पिएचको मात्रा कम र टोटलमेसोफिलिकको मात्रा बढी रहेको गि्रन लेन्ड मिनरल वाटर एनड वेभरेजद्धारा उत्पादित ुअक्वा साइनु पानीमा पिएचको मात्रा कम रहेको कविता वेभरेजद्धारा उत्पादित पानीमा पनि पिएचको मात्रा कम रहेको र अक्वा प्रुेस नाम गरेको पानीमा टोटल मेसोफिलिकको मात्रा बढी रहेको पाइएको छ ।
जिल्ला प्रसासनमा मुद्धा परेको विषयमा आफुलाई कुनै जानकारी नरहेको बताउदै गि्रन ल्यान्ड मिनरल वाटर एन्ड वेभरेज प्रा लीका प्रबन्धक घनश्याम खड्का भन्छन ुहामीले बजारमा ल्याएको अक्वा साइन नाम गरेको पानीमा अहिलेसम्म त्यस्तो कुनै खरावी रहेको छैन र यो पानीमा खरावी रहेर खाद्य प्र्र्र्रविधीले जिल्ला प्रसासनमा मुद्धा हालेको विषयमा अहिलेसम्म कुनै जानकारी आएको छैन ।ु उनले कम्पनीले शुद्ध पीउने पानीका लागि सधै ल्याब टेस्ट गरेर पानीको उत्पादन गर्ने गरेकोले आफ्नो पानीमा कुनै समस्या नभएको दावी गर्दै भने ुहाम्रो पानीमा कुनै खरावि छैन । बरु बजारमा प्रतिस्पर्धाको होडमा अरुले नै कुनै गलत नियतले हाम्रो नामको पानी निकालेर त्यस्तो पानी निकालेको हुनु पर्दछ ।
विभागले हालेको मुद्धको विषयमा अध्ययन भैरहेको बताउदै जिल्ला प्रसासनका अधिकृत रीजाल भन्छन ुकम्पनिहरुको मुद्धाका बारेमा अध्ययन भैरहेको छ । अध्ययनपश्चात सवैलाई खाद्य ऐन २०२३ अनुसार कारबाही हुनेछ ।ु खाद्य ऐनमा यस्ता उद्योगलाई ५ हजारसम्म जरिवाना वा २ बÈ्र सम्म जेल सजाय गर्न सक्ने प्रावधान रहेको छ । उनका अनुसार विभागले हरेक वर्ष पानी तथा तेलमा बढी समस्या रहेको भन्दै मुद्धा हाल्ने गरेको छ । गत वर्षपनि राजधानिको इचङ्गु खानेपानी फुड एन्ड वेभरेज लिमिटेडद्धरा वितरीत पानीमा दुषित खाद्यवस्तु र मापदण्ड नपुगेको पाइएकाले कार्यालयमा विभागले मुद्धा हालेको थियो । विभागले चालु आर्थिक वर्षको पाँच महिनाको अवधिमा मात्र ३५ वटा मुद्धा कार्यालयमा दर्ता गराइसकेको छ । जसमध्ये पानीको मात्र १० वटा मुद्धा परेको छन् । विभागले आर्थिक वर्ष ०६६÷०६७ मा बजारबाट संकलन गरी परीक्षण गरेका दैनिक उपभोग्य वस्तुहरुमा मापदण्ड नपुगेका र दुषित पदार्थ पाइएको भन्दै जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा १ सय ४७ वटा भन्दा वढी मुद्धा हालेको थियो ।
विभागले हरेक वर्ष दैनिक उपभोग्य वस्तु मापदण्ड विपरीत तथा कम गुणस्तरका सामग्री बिकि्रका लागि राखिएको पाउने गर्दछ तर त्यस्ता वस्तु उत्पादन गर्ने उद्योगहरुलाई भने खासै कारवाहि गरेको पाइएको छैन । विभागका प्रवक्ता कोइरालाका अनुसार अनुसार त्यस्ता संस्था तथा व्यक्तिलाई कारवावहि गर्ने काम सम्वन्धित जिल्ला प्रशासन कार्यालयले गर्ने छ । कोइराला भन्छन-ुमापदण्ड पूरा नगर्ने उत्पादकविरुद्ध कारबाही गर्ने काम जिल्ला प्रशासनको हो । हामीले निरीक्षण गरेर प्रसासनमा मुद्धा हाल्ने मात्र काम गर्ने छौँ ।
पानीको नाम कम्पनी मापदण्डविपरीत रहेको तत्व
१।अक्वा हन्ड्रेडएक्वा मिनरल वाटरपिएच भ्यालु कम
२।अक्वा पाउन्डसगरमाथा फुड एन्ड वेभरेज प्रालीटोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया तोकीएको भन्दा बढी
३।अक्वासगरमाथा फुड एन्ड वेभरेज प्रालीपिएच भ्यालु कम टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया बढी
४।अक्वा सुनसिटि मिनरल वाटर एन्ड वेभरेजपिएच भ्यालु कम
५। अक्वा ओजनहिमाल स्टेरीङ एन्ड वेभरेजपिएच कम
६।प्रेुस ड्रपपाचरत्न ग्रुपटोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया तोकीएको भन्दा बढी
७।अक्वा साइनग्रीन लेन्ड मिनरल वाटर एन्ड वेभरेजपिएच भ्यालु कम
८।हिम डिउहिम डिउ वेभरेज प्रा लीपिएच भ्यालु कम टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया बढी
९। -कविता वेभरेज प्रा लीपिएच कम
१०। अक्वा प्रेुस-टोटल मेसोफिलिक ब्याक्टेरीया बढी