मुगुमा पनि औलोरोगी भेटिए

-प्रवीण ढकाल
मुगु, १८ जेठ । तराईका साथै केही पहाडी जिल्लामा मात्र देखिएको औलोका बिरामी हिमाली जिल्ला मुगुमा पनि भेटिएका छन् । सरकारले औलोको जोखिम नरहेका १० जिल्लामा सूचीकृत गरेको मुगुमा गत वर्ष ६८ जनामा औलो देखिएको हो ।
जिल्ला सदरमुकाम गमगढीस्थित ढकाल मेडिकल हल एन्ड प्याथोलोजी सेन्टरमा रगत परीक्षण गराएका ६८ जनामा औलोको संक्रमण पाइएको थियो । मेडिकल हलका सञ्चालक तथा स्वास्थ्य सहायक सत्य मल्लका अनुसार सय जनाभन्दा बढीको रगत परीक्षणका क्रममा ती औलोरोगी भेटिएका हुन् । लामखुट्टे नै नपाइने ठाउँमा कसरी औलोका रोगी भेटिए भन्नेमा अध्ययन भइरहेको उनी बताउँछन् ।
‘यो वर्ष त औलोरोगी भेटिएका छैनन्,’ उनले भने, ‘औलोको सिजन आइनसकेकाले पनि यो वर्ष हालसम्म औलोका रोगी नभेटिएका होलान् ।’
सरकारले औलोको उच्च जोखिममा रहेका ३१ जिल्लामा औलो नियन्त्रणका लागि विशेष कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ । मुगुमा पनि औलोका बिरामी बढ्दै जाने हो भने सरकारले हिमाली जिल्लाका तल्लो भेगमा समेत उक्त कार्यक्रम विस्तार गर्नुपर्ने मेडिकल सञ्चालक मल्लको ठम्याइ छ ।
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले औलो नियन्त्रणका लागि ३१ जिल्लाका औलो प्रभावित क्षेत्रका बाासिन्दालाई कीटनाशक औषधिसहितको सुपानेट नामक झुल नि:शुल्क वितरण तथा औलोको जोखिममा रहेका अन्य जिल्लामा विषादी छर्कनेलगायत काम गरिरहेको छ ।
मन्त्रालयले हालसम्म मुगुसहित हुम्ला, डोल्पा, मुस्ताङ, मनाङ, बाजुरा, रसुवा, सोलुखुम्बु, भक्तपुर र काठमाडांैलाई औलोको संक्रमण नभएको जिल्लामा सूचीकृत गरी कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छैन । मन्त्रालय स्रोतका अनुसार तापक्रम वृद्धिका कारण भक्तपुर र काठमाडौंमा पनि रोगी देखापरेका छन् भने बाँकी आठ हिमाली जिल्लाका तल्लो भेगमा फाट्टफुट्ट रोगको संक्रमण देखिन थालेको छ ।
मन्त्रालयअन्तर्गतको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रमुख डा. जिडी ठाकुरले हालसम्म मुगु जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयबाट औलो भेटिएको विषयमा कुनै जानकारी नआएको बताए । उनले मुगुमा देखिएको औलोको विषयमा चाँडै जानकारी लिइने बताए ।
जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयका निमित्त प्रमुख वृषबहादुर शाहीले ढकाल मेडिकल हलमा औलोका बिरामी फेला परेको सुने पनि आधिकारिक जानकारी भने नपाएको बताए । उनले बाहिरी जिल्लाबाट बसाइँ सरी या काम गरी फर्केका व्यक्तिबाट औलो रोग सरेको हुन सक्ने आशंका गरे ।
सरकारले सन् २०१२ सम्म प्रत्येक हजार व्यक्तिमा औलोरोगीको संख्या दुईजनामा झार्ने उद्देश्यका साथ गत वर्षदेखि औलो नियन्त्रण कार्यक्रम थप गरेर ३१ जिल्लामा सञ्चालन गरेको हो । सन् २०१६ सम्म सञ्चालन हुने सो कार्यक्रमका लागि ग्लोबल फन्डले आर्थिक सहयोग उपलब्ध गराएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।